Һынауҙарҙан туҡылған яңғыҙлыҡ

— Беҙҙә яңғыҙ донъя көткән, балалар тәрбиәләгән, башҡаларға үрнәк булған шәп атай бар, донъяһын да матур итеп көтә, балаларын да тәрбиәләй, — тине Үтәгән ауылының ҡатын-ҡыҙҙар советы рәйесе Лилиә Йәнбирҙина. — Тормош һынауҙарына бирешмәй, лайыҡлы ғүмер итә. Ул балаларына әсәй ҙә, атай ҙа...
Ысынлап та, пар имәндәй, иңгә-иң терәшеп донъя көтөүгә ни етә?! Тап шул осраҡта ғына уйҙарың да яҡты, донъяң да түңәрәк, тормошоң да алға тәгәрәй. Арабыҙҙа төрлө сәбәптәр арҡаһында яңғыҙ ҡалып, балаларын үҙ ҡанаттары аҫтына алып, тормош ел-дауылынан ҡурсалап, яңғыҙ ғүмер итергә мәжбүр ирҙәрҙең береһе ул Рәиф Әүбәкиров.
Р. Әүбәкиров ғүмерлеккә тормош иптәше итеп Әбдрәш ауылы ҡыҙы Оксананы һайлай. Гөрләтеп туй яһайҙар, киләсәккә яҡты өмөттәр бағлап, матур-матур пландар ҡоралар. Бер-бер артлы биш бала донъяға килә. Ләкин бер көн килеп бөтәһе лә селпәрәмә килә. Әүбәкировтар ике тиҫтә йыл бергә йәшәп өлгөрә: Оксана яҡындарын зар илатып, мәңгелек донъяға күсә. Балаларының үҫкәнен дә, уларҙың шатлығын да күрә алмай ҡала.
Рәиф — ҡатынһыҙ, балалар әсәйһеҙ хәҙер. Бер йыл инде атай кеше улар өсөн үҙе әсәй ҙә, атай ҙа.
— Әлбиттә, башта барыбыҙ ҙа юғалып ҡалдыҡ, артабан нисек йәшәргә белмәнек, — тине Рәиф ағай. — Быға ҡәҙәр барлыҡ ата-әсәлек бурысын Оксанам менән бергә башҡарһаҡ, хәҙер бөтәһе лә минең иңдә ҡалды. Балаларҙы нисек күтәрермен, тигән ҡурҡыу барлыҡҡа килде. Әкренләп ауыр юғалтыу тойғоһо менән йәшәргә күндек. Ниндәй генә мәсьәлә килеп тыумаһын, бергә кәңәшләшеп хәл итәбеҙ. Балаларым өсөн һөйөнәм, мине ҡыуандырып ҡына торалар.
Эйе, балалары үҙ юлдарын һайлап, уҡыуҙарын дауам итә. Әлфиәһе Сибай педколледжын тамамлап, Өфөлә эшләп йөрөй. Рәфит иһә апайы уҡыған уҡыу йортонда программист һөнәрен үҙләштерә. Ә ҡалған өс малай атай менән бергә гөрләтеп донъя көтә. Рәзиф һигеҙенселә, Әлфир икенселә уҡый. Ә Айназ быйыл ҡулына «Әлифба» китабын алған шаян, теремек беренсе класс уҡыусыһы. 
— Малайҙар — малайҙар инде, улар менән аралашыу еңелерәк кеүек. Ҡыҙыма барыбер ҙә әсәй наҙы, әсәй йылыһы, кәңәше етмәйҙер тием. Ярай ҙа әле ҡәйнәм ярҙамынан ташламай. Ял көн-дәрендә килеп балаларға тәмле ри-зыҡтар әҙерләп, өй эштәрендә ярҙам итеп китә. Ул беҙҙең ышаныслы терәгебеҙ. Кәрәк саҡта ул һәр саҡ эргәлә. Юғалтыу һағышы менән йәшәргә өйрәнә баш-ланыҡ, — ти мәҡәләм геройы.
Әүбәкировтарҙың хужалығы ла ярай-һы ҙур. Өс баш йылҡыһы, өс һыйырҙары бар. Һарыҡтарын да көтә улар. Күпләп ҡош-ҡорт аҫрайҙар. Баҡсалары ла уңа. Балалар эш белеп үҫә.
— Һыйырҙарҙы һигеҙенселә уҡыған малай һауыша, малдарҙы ла тәрбиәләй. Ашарға бешереү әллә ни ауырлыҡ тыуҙырмай, ул көс үҙемә төшә. Ә бына кискеһен малдарҙы теүәлләү, магазинға барыу һәм башҡа йорт эштәрен Әлфир менән Айназ башҡара. Иҙәнде лә, һауыт-һабаны ла ялтыратып йыуып ҡуялар, — тип һөйләй ғаилә башлығы.
Эремсек, ҡоротон да эшләй Рәиф ағай. Гөлдәрен дә үҫтерә. Ҡышҡылыҡҡа май ҙа әҙерләгәндәр, ҡайнатмаһын да хәстәр-ләгәндәр. Бесәнен дә ҡул менән сабып, йыйып өлгөргән. 
— Туғандарым, күрше-тирә гел ярҙам ҡулы һуҙа. Бигерәк тә Үтәгән мәктәбе уҡытыусыһы Алһыу Мәғәфүроваға рәх-мәт. Малайҙарҙың уҡыуы, тәртибе буйын-са гел уның менән кәңәш итәм, мәктәп яңылыҡтарын да унан һорашам, — ти ул. 
Беҙ барғанда Рәзиф уҡыуҙа ине, ә бәләкәй малайҙар уҡыуҙан ҡайтып торған мәл булды. Уларҙың үҙҙәре менән дә һөйләштек. 
— Математиканы яратам, һандарҙы ҡушыу, алыу оҡшай. Сепараторҙы ла мин ҡорам. Киләсәктә полицейский булам, — тине Әлфир.
Ә Айназ велосипедта йөрөргә ярата. «Мәктәптә уҡыу оҡшай, бер яңғыҙ ҡалған ҡуянды ла ашатам», — ти ул. 
Әсә наҙын күрә алмаһалар ҙа, атала-рының ярҙамын, хәстәрлеген тойған балаларҙың киләсәктәре бәхетле булһын ине. Рәиф ағай үҙ малайҙарын лайыҡлы тәрбиәләп үҫтерер, уларға белем дә, тейешле тәрбиә лә бирер, быға шигем юҡ. Балаларын кеше итер өсөн утҡа ла, һыуға ла инергә әҙер ул. Уның бөтмөр, уңған бу-лыуы, донъя көтөргә тырышыуы ла күҙгә бәрелеп тора. Бүлмәһендәге кәрәкле йорт-йыһаздар, һауыт-һаба, барыһы ла заман зауығына тап килә. Еңел автомо-билендә лә елдерә. Ошондай булдыҡлы, типһә — тимер өҙөрҙәй уҙамандың һынауҙар арҡаһында яңғыҙлыҡта тил-мереүе генә күңелде өйкәй, йөрәкте һыҡрата. 
Г. НИҒМӘТУЛЛИНА.